Pages

Subscribe:

Xu hướng tăng trưởng dân số tự nhiên

Dân số thế giới trong hơn nửa thế kỷ qua đã không ngừng tăng lên với tốc độ khá nhanh (xem Bảng 6-1). Đến năm 2010, dân số thế giới đã đạt mức xấp xỉ7 tỷ người, tăng hơn 2,7 lần so với năm 1950 và nếu tính trong giai đoạn từ năm 1950 đến nay, cứ mỗi năm dân số thế giới lại tăng lên khoảng 73 triệu người, nhiều hơn cả quy mô dân số hiện tại của Thái Lan (khoảng 69 triệu người). Nhìn chung, hiện tượng dân số gia tăng trong thời gian qua đang diễn ra tại khắp các châu lục, tuy nhiên với quy mô và tốc độ không đồng đều. Sức ép về dân số thế giới chủ yếu đến từ sự gia tăng dân số nhanh và trên quy mô lớn tại các quốc gia châu Phi (từ 227 triệu người năm 1950 đến trên 1 tỷ người năm 2010) và các quốc gia châu Á (năm 1950 là 1,4 tỷ người nhưng đến năm 2010 con số này đã là 4,2 tỷ người). Tỷ trọng dân số tại các châu lục và khu vực được xem là phát triển như châu Âu hay Bắc Mỹ đang giảm xuống trong khi tỷ lệ dân số tại các quốc gia đang phát triển và các quốc gia nghèo lại đang tăng lên đáng kể.
dân số
Đê mô tả và phân tích quá trình vận động và biên đổi tự nhiên của dân sô, các nhà nhân khẩu học thường sử dụng “mô hình chuyển đổi nhân khẩu” (demographic transition). Nội dung chính của mô hình xoay quanh sự thay đổi kỳ vọng về ti lệ sinh và tỉ lệ tử theo thời gian. Mô hình ra đời và phát triển xuất phát từ những gì thực tể đã diễn ra tại châu Âu từ cuối thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19. Ban đầu, đó chi là những dự báo đơnthuần về tỉ lệ sinh và ti lệ tử. Tuy nhiên, trong quan điểm của nhiều nhà khoa học (nhất là kinh tế học và kinh tế học dân số), quá trình phát triển kinh tế mới chính là nhân tố chủ đạo dẫn đến sự dao động của tỷ lệ sinh và tử. Theo đó, cùng với quá trình phát triển kinh tế nói chung, con người có khả năng kiểm soát tỉ lệ sinh tốt hơn, điều kiện vệ sinh dịch tễ, y tế được cải thiện, phụ nữ ngày một trớ nên độc lập, lương thực thực phẩm và các hàng hóa thiết yếu ngày một trở nên phong phú. Đây chính là điều kiện để tuổi thọ bình quân của con người tăng lên và/hoặc khiến phụ nữ có ít con hơn.



Đọc thêm tại: