Khái niệm dân số
Hình thành khái niệm về dân số, hay nói cách khác, cố gắng trá lời một cách trực tiếp nhất câu hỏi: “Dân số là gì?” là một trong những cách tốt và phù hợp để bắt đầu cho những nghiên cứu và tìm hiểu sâu sắc hơn về dân số, về những vấn đề đôi khi trở nên khá phức tạp và chứa đựng những nội hàm quan trọng trong quá trình phát triển.
Dân số vẫn được hiểu, theo nghĩa chung nhất, là tập hợp hoặc những tập hợp người (cả về mặt lượng và mặt chất) mang trên minh những đặc điểm chung nhất định nào đó, trong đó phổ biến nhất có lẽ vẫn là đặc điểm về không gian sinh sống, ví dụ như dân số thế giới, dân số theo khu vực(châu Âu, châu Á, Mỹ Latinh, Đông Nam Á…) hoặc dân số theo quốc gia. Trong phạm vi nghiên cứu của từng quốc gia, khái niệm dân sổ có thể được nghiên cứu trong những không gian nhỏ và chi tiết hơn như vùng miền thành phố v.v… Cùng với sự phát triển của kinh tế học dân số (Demographic economics hay Population economics), bên cạnh tiêu chí về không gian lãnh thổ, dân số thường được nghiên cứu gắn với một hoặc kết họp nhiều tiêu chí khác nhau như quy mô, tốc độ tăng trưởng, mật độ, phân bố và đặc biệt là các loại hình cơ cấu dân số khác nhau như cơ cấu theo độ tuổi, cơ cấu theo giới tinh, theo trình độ học vấn và cả theo tôn giáo, sắc tộc…. Ngoài ra, sự xuất hiện và phát triển kinh tế học lao động (labor economics) nghiên cứu dân số với tư cách là cơ sở, hay nguồn gốc của lao động trong nền kinh tế nói chung, càng khiến dân số, xuất phát là một phạm trù xã hội, đã, đang và sẽ tiếp tục trở thành một phạm trù kinh tế học quan trọng.
Trong chương này, khái niệm dân số được đặt ra trong phạm vi nghiên cứu của kinh tế học phát triển và dành cho những độc giả được xem là “người mới” của môn khoa học này. Vì vậy, những vấn đề liên quan đến “dân số” được đề cập trong chương này là những nội dung cơ bản, liên quan mật thiết đến quá trình phát triển tại các quốc gia đang phát triển (hay quốc gia có thu nhập thấp), được trình bày theo cách thức dễ tiếp cận nhất (trong nỗ lực của nhóm tác già), nhưng cũng mang tính gợi ý, khuyến khích độc giả tiếp tục nghiên cứu, tìm hiểu sâu sắc hơn về chủ đề này
