Một cách lý giải khác, dân số tác động tới quá trình phát triển có thể xuất phát từ mối liên hệ giữa mật độ dân cư và năng suất lao động. Khi tỉ lệ dân số/nguồn lực tăng lên, lao động rõ ràng sẽ phải đối mặt với vấn đề năng suất cận biên giảm dần khi có nhiều người hơn cùng phải làm việc trên một diện tích đất đai không đổi, hay suy rộng hơn chính là sự hạn chế của nguồn lực tự nhiên.
Trong hình 6.1, điều đó được thể hiện bởi đường thu nhập bình quân ngày càng trở nên nằm ngang khi quy mô dân số phình ra. Tuy nhiên, cũng có những quan điếm không đồng thuận với tư tưởng này, theo đó, mật độ dân số tăng lên bản thân nó lại đóng vai trò như một nhân tố thúc đẩy quá trình cải tiến công nghệ. Áp lực dân số khiến con người phải phát huy tính sáng tạo, khéo léo, thậm chí là phát minh, sáng chế để có thể sử dụng nguồn lực theo những cách thức mới hiệu quả hơn. Trong những trường hợp như vậy, dường như nguồn lực bị giới hạn lại không phải cơ sờ để phân tích tác động của dân số tới phát triển kinh tế. Trên thực tế, trong một vài trường hợp như Nhật Bản và Hà Lan, họ nằm trong số những quốc gia được xem là thành công nhất trong quá trình phát triển bất chấp sự thiếu thốn về tà nguyên thiên nhiên. Trong khi đó, nhiều quốc gia khác, những nơi được tu nhiên đặc biệt ưu đãi như Mexico, Zaire hay Án độ, lại bị đánh giá là trình độ phát triển hoàn toàn chưa tương xứng với tiềm năng vốn có.
Quay lại lịch sử phát triền của kinh tế học, những tác động tiêu cực của sự gia tăng dân số đối với thu nhập bình quân đầu người và nguồn cung lương thực đà xuất hiện từ quan điểm bi quan về quá trình phát triển kinh tế của các nhà kinh tẻ học cổ điển, trong đó Thơnas Malthus, là một trong những đại diện luôn được nhớ tới đầu tiên. Theo quan diêm của Malthus, con người, cũng như các động vật khác nói chung, luôn có khuynh hướng gia tăng dân số vượt quá lượng lương thực có thế được tạo ra nhằm đáp ứng cho những nhu cầu tối thiểu. Nói một cách khác, cũng theo Malthus, trong khi dân số loài người cứ khoảng 25 năm lại tăng gấp đôi, nghĩa là lũy tiên theo cấp số nhân, thì những tư liệu cần cho cuộc sống tối thiêu của con người lại chỉ tăng lên theo cấp số cộng . Đổ luận giải cho sự gia tăng chậm chạp của sản lượng lương thực, đương nhiên, ông cũng dựa vào quy luật năng suất cận biên giảm dần.
