Qua việc nghiên cứu quá trình chuyển đổi dân số, chúng ta nhận thấy tăng trưởng dân số tự nhiên chịu tác động trực tiếp từ tỷ lệ sinh và tỷ lệ tử. Hiểu một cách đơn giản, tỷ lệ sinh (hoặc tỷ lệ tử) cao hay thấp sẽ có tác động đến biến động dân số tự nhiên, khiến tốc độ tăng dân số nhanh hay chậm, kéo theo nó là những hệ quả của quá trình chuyển đổi nhân khẩu tương ứng. Tuy nhiên, dưới góc nhìn của các nhà nghiên cứu chính sách, tỷ lệ sinh con (fertility rate) mới là biếu hiện tập trung, thể hiện những khuynh hướng, những tác động khách quan và chủ quan đến quá trình tăng trưởng dân số. Theo đó, tăng trướng dân số còn được biếu diễn bằng phương trình sau:
Tăng trưởng dân số = Tỷ lệ sinh con X tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ
Lý thuyết dân số hiện đại mang lại nhiều hi vọng với quan điểm quá trình tăng trưởng dân số dẫu không phải nội sinh, nhưng vẫn có thể kiểm soát nhờ các chính sách thỏa đáng. Tuy nhiên, đó không phải là quan điểm duy nhất về khả năng kiểm soát dân số của con người. Việc luận giải các nhân tố tác động tới quá trình biến động dân số tự nhiên, cũng như các ngụ ý chính sách liên quan cũng đã được rất nhiều học giả, nhiều trường phái khác nhau đề cập.
(1) Quan điểm của trường phái cổ điển, đại diện tiêu biểu là Malthus, được đưa ra từ cuối thế kỷ 18, cho rằng xã hội loài người chấp nhận “một cách thụ động” quá trình gia tăng dân số. Trong đó, giới hạn của quá trình gia tăng dân số tự nhiên chủ yếu phụ thuộc vào nguồn cung lương thực sẵn có. Nghĩa là dân số sẽ tăng lên (theo cấp số nhân) đến khi nào mức sống của con người quay về trạng thái vừa đủ (subsistent level). Hệ quả bi đát của hiện tượng này là thu nhập bình quân sẽ ở trong trạng thái trì trệ vĩnh viễn. Quan điểm tuy rất bi quan này, trên thực tế, đã từng đúng đối với khá nhiều quốc gia kém phát triển, phát triển dưới mức tiềm năng (underdeveloped), bao gồm cả Ẩn Độ và Trung Quốc. Sản lượng gia tăng dường như chắc chắn sẽ thúc đẩy quá trình mở rộng quy mô dân số khi tỉ lệ sinh tăng lên và ti lệ chết giảm xuống. Hành vi sinh sản của người dân tại các quốc gia này dần dần thấm sâu và trở thành truyền thống, văn hóa của quốc gia.
Đọc thêm tại : http://giatrikinhtehoc.blogspot.com/2015/06/ti-le-nguoi-tre-trong-tong-dan-so-tang.html